Procedury związane z kremacją zwłok w Polsce

Zachodzące w dzisiejszych czasach zmiany obyczajowe dotykają wszystkich obszarów życia, w tym także tradycji związanych z ceremoniami pogrzebowymi. Poza zwyczajowymi pochówkami coraz bardziej popularne staje się spopielanie zwłok, wybierane zarówno przez osoby, które licząc się z własnym odejściem, wyrażają swoją wolę co do preferowanego sposobu postępowania z ich doczesnymi szczątkami, jak i przez same rodziny organizujące pogrzeb.

Co warto wiedzieć o możliwościach kremacji zwłok?

Tradycyjny pochówek ciała osoby zmarłej jest wciąż w większości miejsc najchętniej wybieraną formą pogrzebu, jednak z roku na rok rośnie zainteresowanie kremacją. W niektórych regionach spopielanie zwłok staje się jednak popularne już niemal na równi z grzebaniem zwłok w ziemi. Choć kremacja oznacza możliwość urządzenia ceremonii pożegnania zmarłego już przy samym spopielaniu zwłok, w sali, która jest do tego specjalnie przeznaczona, to zazwyczaj jest tylko jednym z elementów wplecionych w zwyczajowo odprawiane obrzędy pogrzebowe. Przy spopielaniu zwłok można zdecydować się na pogrzeb religijny, choć nie wszystkie wyznania akceptują taki sposób postępowania z ciałem zmarłego, jak i wybrać uroczystość świecką

– wyjaśnia przedstawiciel firmy Gloria, specjalizującej się w usługach pogrzebowych i kamieniarskich.

Jeśli chodzi o pogrzeby wyznaniowe, to kremacja jest dopuszczaną formą pochówku dla znacznej części chrześcijan. Spopielanie akceptują w pełni największe kościoły protestanckie – Kościół Ewangelicko-Reformowany oraz Kościół Ewangelicko-Augsburski. Kremacja jest też możliwa w katolicyzmie, jak potwierdza to stanowisko watykańskiej Kongregacji Nauki Wiary wyrażone w Instrukcji „Ad resurgendum cum Christo”, spopielenie zwłok jest pełnoprawną formą pochówku, o ile decyzja o nim nie wynika z powodów sprzecznych z zasadami wiary. Na temat dopuszczalności kremacji wypowiadali się także członkowie Episkopatu Polski, którzy w specjalnym Liście pasterskim podkreślili, że nie ma żadnych przeszkód, by ciało osoby wierzącej zostało poddane spopieleniu. Kremacja nie jest jednak możliwa z przyczyn teologicznych w kościołach prawosławnych.

Przeczytaj również: Jak przebiega kremacja zwłok?

Jeśli chodzi o pogrzeb w obrządku katolickim, to zgodnie z zaleceniami określonymi przez Episkopat Polski ceremonia religijna powinna się odbywać jeszcze przed samym aktem spopielenia, który jest uznawany za równoważny złożeniu ciała do grobu ziemnego. Jednocześnie dopuszczalna jest jednak sytuacja, w której liturgia odbywa się w taki sam sposób, jak przy pogrzebie tradycyjnym. Msza jest odprawiana w kościele już po spopieleniu zwłok, a kapłan towarzyszy składaniu urny na cmentarzu. Będzie to możliwe wówczas, gdy część krewnych mieszka daleko od miejsca pogrzebu i nie mogłaby przybyć na dwie ceremonie, a także, jeśli wśród krewnych mających brać udział w uroczystościach znajdują się osoby w podeszłym wieku, dla których dwukrotny przyjazd byłby nadmiernym obciążeniem.

Przeczytaj również: Na czym polega ekshumacja i kiedy się ją przeprowadza?

Jak przebiega proces spopielania ciała?

Kremacja ciała odbywa się z jego pełnym poszanowaniem w odpowiednich warunkach, pozwalających na bardzo dokładne zebranie powstałych popiołów i złożenie ich w urnie. Zwłoki są umieszczane w szczelnej komorze o specjalnej konstrukcji, w której są poddawane działaniu bardzo wysokiej temperatury sięgającej nawet powyżej 1000°C. Z tego powodu w wyniku rozkładu termicznego ciała nie powstaje dym ani nie pojawia się żaden zapach, a ciało zmarłego ulega całkowitemu spopieleniu. Niezależnie od lokalizacji procedury związane ze spopielaniem mają taki sam przebieg. Kremacje w Świdnicy są najczęściej przeprowadzane w krematorium, w którym cały proces trwa od godziny do dwóch. Po zakończeniu całego procesu popioły są w całości wydobywane i zamykane w urnie.

Przeczytaj również: Kto odpowiada za organizację pogrzebu, gdy nie ma rodziny lub krewnych zmarłej osoby?

Ze względu na przebieg procesu spalania przy kremacji konieczne jest korzystanie ze specjalnych trumien, które nie zawierają części metalowych czy to w postaci okuć czy dodatkowych ozdób. Najczęściej są one w całości wykonywane z naturalnego drewna. Zwłoki, które mają być spopielone, są przygotowane w taki sam sposób, jak do tradycyjnego pogrzebu, a więc poddawane zabiegom kosmetycznym oraz ubierane zgodnie z życzeniami rodziny. Różnicą jest jednak to, że elementy stroju nie mogą zawierać elementów metalowych, w tym wykonanych z metalu dewocjonaliów.

Prochy zmarłego są po kremacji przechowywane w urnie, w której są następnie przewożone do miejsca pochówku albo do wybranego kościoła, jeśli ceremonia ma charakter religijny. Warto pamiętać, że zgodnie z obowiązującymi przepisami nie ma innej możliwości niż złożenie urny z prochami w grobie ziemnym, kolumbarium lub katakumbach. Po spopieleniu nie jest więc możliwe rozsypywanie prochów ani przechowywanie ich w domu czy pochowanie w innym miejscu. Takie postępowanie jest zagrożone grzywną lub pozbawieniem wolności.

Nie ma żadnych ograniczeń co do możliwości kremacji zwłok. Spopielone nie mogą być jedynie zwłoki, które zostały sprowadzone z zagranicy, ponieważ muszą one być pochowane bez otwierania trumny. Kremacja jest jedną z opcji, które mogą być brane pod uwagę w przypadku osób zmarłych w związku z epidemią COVID-19. Choć nie jest to obowiązkowe, spopielenie zwłok może się okazać lepszym rozwiązaniem z uwagi na podwyższony koszt tradycyjnego pogrzebu wynikający z konieczności dodatkowych zabezpieczeń i skrupulatnej dezynfekcji. Warto podkreślić, że wszystkie formalności związane ze zgonem i rozliczaniem kosztów pogrzebu np. uzyskiwaniem zasiłku z ZUS odbywają się przy kremacji na takich samych zasadach, jak przy pogrzebie tradycyjnym.